WNRO: Doet mijn GPS het nog ná 6 april 2019?

BELANGRIJKE UPDATE 4 juni 2019:

Afgelopen maanden is gebleken dat circa de helft van de Zumo 660’s last hadden van de WNRO, en de verkeerde tijd aangeven. Aanvankelijk gaf Garmin aan niet met een update te komen; inmiddels is er echter tóch een update verschenen.

Ergo: als je een zumo660 hebt die de verkeerde tijd/jaartal aangeeft: even via garmin express updaten en het probleem is opgelost.

Je weet het vast nog wel: vlak voor de eeuwwisseling was iedereen in rep en roer rond de ‘millennium-bug’. En nu hebben we met iets soortgelijks te maken, maar dan louter rond GPS: de ‘WNRO’ ofwel ”Week Number Rollover’. Hoe zit dat? En bovendien: ‘ga ik er last van krijgen‘?

In dit verhaal zal ik proberen e.e.a. uit te leggen.

Maar om te beginnen de vraag: ga ik er last van krijgen?

Bij MrGPS gekocht?

Heel kort: heb je ooit een toestel gekocht bij MrGPS dan mag je stoppen met lezen en zit je sowieso ‘safe’. Dat heeft niets met MrGPS als zodanig te maken, maar met de generatie van je apparaat. Zo ben ik bijvoorbeeld pas sinds Navcore 4 (zie verderop) fan van TomTom en heb ik de oudere types nooit verkocht.
Toch kan het handig zijn even verder te lezen, zodat je weet waar het om gaat.

TomTom

Bij TomTom geldt dat sowieso toestellen met de zogenaamde ‘Navcore 4 software‘ er géén last van hebben. Dat zijn, grofweg, de toestellen van de laatste 4 a 5 jaar, waaronder de TomTom Rider 40 t/m 550. Heb je en ouder type dan hangt het af van de exacte versie. Je kunt dat eenvoudig zelf nagaan door het serienummer van je toestel in te vullen op DEZE SITE.

Garmin

Garmin stelt het volgende:

“Garmin heeft al vele jaren geanticipeerd op en voorbereid op dit evenement. Ongeacht, Garmin voert uitvoerige tests uit van huidige en verouderde apparaten om te bepalen of ze zullen worden beïnvloed door het omkeren van de GPS-weeknummers. Uit onze tests blijkt dat de overgrote meerderheid van Garmin GPS-apparaten zonder problemen met de WNRO zullen omgaan.

Neem contact op met de productondersteuning van Garmin als u problemen ondervindt met de WRNO.”

Even los van de taalkundige kwaliteit van dit statement: eerlijk gezegd heb ik de indruk dat Garmin het daarmee iets te optimistisch weergeeft, ik zal dat verderop nader toelichten. Maar er van uitgaand dat bovenstaande klopt zou dat betekenen dat je er met een Garmin géén last van zult hebben. Mijn inschatting (!) is de de Zumo’s er geen last van zullen hebben, maar bij bijvoorbeeld de Streetpilot of oudere gpsmap kon dat wel eens anders liggen.

UPDATE: Op basis van de laatste informatie van Garmin lijkt het er op dat het ergste wat er kan gebeuren is dat het toestel een verkeerde datum aangeeft, maar dat het verder probleemloos blijft functioneren. Wel vermoed ik dat er voor verschillende (oude) modellen kort tevoren firmwareupdates uit zullen komen.

UPDATE: Ik zie nu (14 maart) al melding van verkeerde datum op gpsmap60. Het goede nieuws: Garmin is ook gestart met het uitbrengen van firmwareupdate, in ieder geval voor de stokoude Etrex H. Met als omschrijving ” Fix incorrect time date issue caused by GPS week number roll-over on ST BRAVO3H “

Overige merken

Voor mij niet mogelijk om aan te geven wat de gevolgen voor overige merken zijn, temeer omdat er vrij weinig over gecommuniceerd wordt.

Waar ik me echter nog het meeste zorgen over maak is over de wat oudere vast inbouw navigatiesystemen. Die lopen qualitate qua qua techniek sowieso meestal al behoorlijk achter en worden ook zelden van updates voorzien. Komt nog bij dat die systemen bij aanschaf erg kostbaar waren, en je ze bovendien niet zomaar even kunt vervangen. Dat zal best wat heibel gaan opleveren vermoed ik…

Ik bedoel: het is toch een verschil of je een toestelletje met een dagwaarde van een paar tientjes vervangt door een nieuwe; danwel dat je zit met een vast inbouw systeem dat ineens z’n functionaliteit verliest. Of dat ook inderdaad zo is moet nog blijken, maar ik ben niet optimistisch.

Ook ben ik benieuwd of vaste systemen in bijvoorbeeld politieauto’s, brandweerwagens en ambulances voldoende voorbereid zullen zijn.

Wat is het effect van de WNRO?

Dat varieert per toestel en is moeilijk te voorspellen. Als je toestel niet met de WNRO overweg kan heeft dat de volgende mogelijke gevolgen:

• Het toestel werkt nog probleemloos, geeft alleen een verkeerde datum aan
• Het duurt een stuk langer (10 a 15 minuten) voor het toestel z’n satellieten vindt
• Het toestel raakt onderweg regelmatig ontvangst kwijt
• Het toestel heeft helemaal geen ontvangst meer

En bovendien: dat effect treedt niet per se meteen op 7 april op, maar kan ook pas weken later blijken. Mijn inschatting is dat het tweede en laatste het meest voor gaat komen. In de praktijk zijn de meeste toestellen die er last van gaan hebben meteen rijp zijn voor de prullenbak.

Da’s knap vervelend maar, in een poging er het positieve van in te zien: wel meteen een goed excuus jezelf te verwennen met een nieuw apparaat. Het goede nieuws: die apparaten zijn tegenwoordig een stuk goedkoper en op alle fronten beter dan je ‘oude beestje’. Zie in dat kader ook de MrGPS voorjaarsactie.

Hoe komt dit nou (en gaat het vaker gebeuren)?

Om met het laatste te beginnen: de kans dat je dit probleem, na 2019, nogmaals gaat tegenkomen acht ik, ongeacht je levensverwachting, nihil. Ik zal dat verderop toelichten.

De technische achtergrond van het verhaal is dat de kern van GPS navigatie zit in tijdberekening. Er wordt continu gekeken naar de afstand tot, tenminste, drie satellieten. De afstand wordt berekend doordat de satelliet een signaal afgeeft en de ontvanger berekent hoe lang dat signaal onderweg is geweest. Dat komt heel erg nauw: een seconde afwijking leidt al tot een fors onjuiste positie. Correcte tijd is dus erg belangrijk, maar dat is hier niet eens de werkelijke issue.

Die satellieten verplaatsen zich continu in een baan rond de aarde. Bij de allereerste GPS ontvangers duurde het een minuut of tien voor er een ‘fix’ was (fix = het toestel weet waar je bent). Het toestel moest eerst de hele hemel afturen om te zien waar welke satelliet stond voor hij kon gaan rekenen. Al lange tijd werken we echter met een zogenaamde ‘almanak‘ waardoor het toestel precies weet waar op welk moment welke satelliet te vinden is. Maar ja… dat moet je toestel wel precies weten welke dag het is, en hoe laat, anders kan hij ook niets opzoeken in de almanak.

En dat is waar de schoen wringt. In de gps-techniek worden de weken geteld met behulp van een getal op basis van 10 bits. Dat betekent dat er maximaal 1024 weken geteld kunnen worden. Die teller is voor het eerst gestart in 1980, dus we hebben al eens eerder (in 1999) een WNRO gehad. Daar heeft eigenlijk niemand iets van gemerkt, simpelweg omdat het gps signaal voor consumentengebruik toen nog opzettelijk onnauwkeurig werd gehouden. Maar nu, 1024 weken later zijn de cijfers op en gaat de teller weer op nul. Daardoor kán het dus zijn dat je GPS denkt dat we weer in 1999 zitten. Met als belangrijkste gevolgd dat de almanak niet meer klopt en het dus moeilijk (of onmogelijk) wordt de satellieten te vinden.

Theoretisch zouden we over 19,7 jaar hetzelfde effect opnieuw tegenkomen. De verwachting is echter dat men over gaat naar een 13 bits weektelling, waardoor de volgende WNRO pas over 167 jaar zal plaatsvinden. Dat duurt nog even ;).

Ik ben het probleem de afgelopen jaren overigens wel enkele keren tegengekomen. En dan vooral bij de Garmin gpsmap276; een oud beestje. Als dat toestel lange tijd niet gebruikt werd kon het zijn dat de interne batterij leegraakte. En daardoor viel hij terug naar het tijdvak van vóór de vorige WNRO. Gevolg: total loss, want geen ontvangst meer. En da’s ook de reden dat ik me ook rond de Garmin-toestellen van die generatie (ook de Streetpilot) zorgen maak. Time will tell.

Wat kun je er aan doen?

Als je een ouder toestel hebt: sowieso verstandig om te kijken of er wellicht een firmwareupdate bestaat. Zoniet: dan is het afwachten.

En blijkt vervolgens dat je toch ‘de klos’ bent: diep zuchten en een nieuwe kopen. Maak je vooral niet boos, dat helpt niet. En bovendien: verzachtende omstandigheid is dat je toestel nog slechts een dagwaarde had van enkele tientjes; en dat een nieuwe ook belangrijke voordelen zal hebben.